Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę, całego życia, skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa, zostało między ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu (KPK 1055,1).
Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 1055, §1
Małżeństwo będące głęboką wspólnotą życia i miłości nie jest instytucją czysto ludzką. Sam bowiem Bóg jest jego twórcą, gdyż stworzył człowieka z miłości i powołał go także do miłości trwałej i nieodwołalnej. Od samego początku Pan Bóg ustanowił małżeństwo jako trwały i nierozerwalny związek mężczyzny i kobiety. Według słów Chrystusa Pana, sam Bóg ich łączy: „Co więc Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela” (Mt 19,6).
Małżeństwo jako sakrament powstaje poprzez zawarcie umowy małżeńskiej, czyli przez nieodwołalną zgodę obojga małżonków, w której oddają się oni sobie i przyjmują wzajemnie. Całkowitej wierności małżonków, a także nierozerwalności węzła małżeńskiego, wymaga zarówno szczególna wspólnota mężczyzny i kobiety, jak również dobro dzieci.
Jak załatwić wszystkie formalności?
Miejscem załatwiania spraw przedślubnych jest parafia narzeczonej lub narzeczonego. Na trzy miesiące przed ślubem narzeczeni (pełnoletni – ukończone 18 lat) zgłaszają się w kancelarii parafialnej do spisania protokołu badania kanonicznego narzeczonych przynosząc ze sobą: dowody osobiste, świadectwa chrztu i świadectwo bierzmowania. Świadectwo chrztu winno zawierać adnotację, że wydane jest do ślubu kościelnego i musi być wystawione nie więcej niż 6 miesięcy przed datą ślubu.
Przy zawieraniu małżeństwa konkordatowego, tzn. małżeństwa kanonicznego mającego skutki cywilno-prawne, narzeczeni muszą przedłożyć zaświadczenia z Urzędu Stanu Cywilnego o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. To zaświadczenie wydaje Urząd Stanu Cywilnego w miejscu zamieszkania jednego z narzeczonych. Jest ono ważne 6 miesięcy od daty wydania przez USC (w specjalnej rubryce podany jest termin upływu ważności zaświadczenia). Zaświadczenie musi być ważne w dniu ślubu, w przeciwnym razie ślub się nie odbędzie do czasu dostarczenia nowego zaświadczenia.
Ślub powinien odbyć się w parafii, gdzie został spisany protokół przedmałżeński. W wyjątkowych sytuacjach narzeczeni mogą prosić swego księdza proboszcza o zezwolenie na ślub w innym kościele. Jest to licencja, którą można otrzymać po załatwieniu wszystkich formalności prawnych. Do otrzymania licencji należy także podać dokładny adres i wezwanie parafii, w której ślub się odbędzie.
Zapowiedzi są głoszone lub wywieszane w gablocie przez dwie niedziele w parafii narzeczonego i narzeczonej. Podstawą ogłoszenia zamiaru zawarcia małżeństwa jest spisanie protokołu. Jeśli któraś ze stron należy do innej parafii, otrzymuje specjalne pismo dla swojego ks. Proboszcza z prośbą o wygłoszenie zapowiedzi w swojej parafii. Po wygłoszeniu zapowiedzi zaświadczenie przekazuje się do parafii, w której został spisany protokół.
Narzeczeni są zobowiązani do udziału w naukach przedmałżeńskich i w trzech spotkaniach w poradni rodzinnej. Wskazane jest by uczestniczyli w tych naukach w parafii, gdzie będzie spisany protokół.
Osoby, które nie mają sakramentu bierzmowania powinny się do niego przygotować i przyjąć przed ślubem.
Narzeczonych obowiązują dwie spowiedzi przedślubne – po zgłoszeniu na zapowiedzi i przed ślubem. Przy spowiedzi należy zaznaczyć, że jest to spowiedź przedślubna.
Sakrament małżeństwa jest udzielany zwykle podczas Mszy świętej. Przed celebracją narzeczeni oraz dwóch pełnoletnich świadków (potrzebne są ich dowody osobiste) stawiają się w kancelarii aby złożyć podpisy w księgach parafialnych i na zaświadczeniach z USC. Podpisy są potwierdzeniem woli wywarcia skutków cywilnych małżeństwa. Jedno z podpisanych zaświadczeń otrzymują nowożeńcy, drugie zostaje w aktach parafialnych, a trzecie zostaje przekazane przez ks. Proboszcza do USC.
Państwowy dokument potwierdzający zawarcie małżeństwa (a tylko ten jest ważny na forum cywilno-prawnym), nowożeńcy mogą odebrać jedynie osobiście w USC, do którego ks. Proboszcz odsyła zaświadczenie o zawarciu małżeństwa.
Wykonywanie zdjęć, nagrywanie, filmowanie podczas uroczystości powinno być wykonywane przez osoby do tego upoważnione i za zgodą ks. Proboszcza. Osoba pragnąca fotografować lub filmować uroczystość ślubną jest bezwzględnie zobowiązana do poinformowania kapłana błogosławiącego małżeństwo i uzyskania przez niego zgody na wymienione czynności. Osoby, które nie zastosują się do wskazań i będą lekceważyć powagę miejsca mogą zostać wyproszone z uroczystości.
Wymagane dokumenty do zawarcia związku małżeńskiego
- metryka chrztu z adnotacją: „do ślubu” (ważna tylko 6 miesięcy),
- dowody osobiste,
- zaświadczenie o ukończeniu kursu przedmałżeńskiego,
- zaświadczenie o ukończeniu spotkań przedmałżeńskich,
- zaświadczenie z USC (jeśli ślub jest konkordatowy).
Narzeczeni są zobowiązani stawić się z tymi dokumentami na co najmniej dwa miesiące przed planowanych ślubem w kancelarii parafialnej narzeczonej lub narzeczonego na spisanie protokołu małżeńskiego.